Haber: Aydın BİLGİLİTansiyon ve sağlıklı yaşam konusunda görüştüğümüz 2. NOLU sağlık ocağı sorumlu hekimi Doktor Onur Eriten bir dizi açıklamalarda bulundu.Doktor Onur Eriten yaptığı açıklamada tansiyon ve Tansiyonla sağlıklı yaşam konularında şu bilgileri verdi;Tansiyon ve Tansiyonla sağlıklı yaşam konusunda bilinen ve bilinmeyenler hatta yanlış bilinen o kadar çok konu var ki bunları anlatma bitiremeyiz. Öncelikle tansiyonun ne olduğunu bakalım… Tansiyon Nedir?Tansiyon, kan basıncının yani kanın atar damar duvarlarına yaptığı basınç anlamına gelmektedir. Yapılan basınç sayesinde, kan vücuttaki bütün organlara ve dokulara kadar yayılır ve böylece bu organ ve dokular çalışmalarına devam edebilmek için gerekli maddeleri kandan alır. Tansiyonun belirli normal değerleri olmaktadır. Tansiyonun bu değerlerin altına düştüğünde ya da belirli olan değerlerin üstüne çıktığında sağlık için zarar oluşturur.Tansiyonun iki çeşit olmaktadır: Büyük Tansiyon (sistolik basınç) kalbin kasıntı oluşturmasında, kalbin kanı damarlara atması sırasında ölçülen tansiyon anlamına gelir ve yetişkin kişiler için normal olan değerleri mmCiva (mmHg) olarak 100-140 dir. Küçük Tansiyon (diyastolik basınç) ise kalbin gevşeme ya da dinlenme durumunda ölçülen en düşük basınç olup kanın kalbe dolduğu esnada ölçülen kan basıncıdır. Normalde 90 mmHg basıncını geçmez.Tansiyon bebeklerde oldukça düşük değerlerde olmaktadır. Yaş ilerleme gösterdikçe bu değerler artmaya başlar ve yetişkin kişilerde değerler daha yüksektir.Bir kişide hipertansiyon yani yüksek kan basıncı var diyebilmek için büyük tansiyonun 140’ten yüksek olması gerekir aynı zamanda küçük tansiyonun da 90 mmHg basıncından yüksek olması gerekmektedir. Hipertansiyonu değerlendirirken özellikle küçük tansiyon ehemmiyet arz etmektedir. Bununla birlikte bir kişide tansiyon düşüklüğü var demek için büyük tansiyonun 100 mmHg basıncının altında olması gerekmektedir. Yani tansiyon düşüklüğü değerlendirildiği zaman büyük tansiyon dikkate alınmalıdır.Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon) Nedir?Gün içinde kan basıncının belirli bir süre yüksek olması, yüksek tansiyon (hipertansiyon) olarak tanımlanır. Büyük tansiyonun 120 mmHg ve küçük tansiyonun ise 80 mmHg olması en uygun tansiyon değeridir. Kan basıncının 120-129/80-84 mmHg olması normal, 130-139/85-89 mmHg olması yüksek normal tansiyon olarak adlandırılır. Kan basıncının 140/90 mmHg’nın üzerinde olması hipertansiyondur.Ülkemizde hipertansiyon oldukça yaygın bir problemdir. Erişkin her 3 kişiden 1’inde hipertansiyon vardır. Kadınlarda erkeklerden daha sıktır. Türkiye’de hipertansiflerin önemli bir kısmı (% 53), ekonomik olarak üretken çağ kabul edilen orta yaş grubundadır. Ülkemizde nüfus yapısının daha çok genç olduğu dikkate alındığında, 30 yaş altında görülen hipertansiyon sıklığı (% 12) ihmal edilmeyecek düzeydedir. Altmış yaşın üzerinde hipertansiyon görülme sıklığı % 60-80’lere kadar yükselmektedir. Ülkemizde, hipertansiyon görülme sıklığı yüksek olmasına rağmen, hastaların sadece %40’ı bunun farkındadır.Tansiyon Nasıl Ölçülür?Kan basıncı tansiyon aleti ile ölçülür. Tansiyonun doğru ölçülmesi için şu noktalara dikkat edilmesi gerekir:
- Ölçümden kısa süre önce sigara veya kahve içilmemiş olmalı.
- Kişi dinlenmiş olmalı.
- Ölçüm sırasında manşon kalp seviyesinde tutulmalı.
- Ölçüm cihazının manşonu uygun boyutta olmalı.
- Kalp hastalığı,
- Felç,
- Boyun ve bacak damarlarında tıkanma,
- Kalp yetmezliği,
- Böbrek hastalığı,
- Görme kaybı.
- Ailenizde yüksek tansiyon varsa,
- Yaşınız 40’ın üzerindeyse,
- Şişmansanız,
- Sigara içiyorsanız,
- Şeker hastası iseniz ve ailenizde şeker hastası varsa,
- Gebe iseniz, tansiyonunuzu sık aralıklarla ölçtürünüz
- Kişi sağlıklı olduğu kiloyu bilmeli ve o kiloda kalmalıdır. Vücut kütle indeksiniz [1] 25 kg/m2’nin üzerinde ise kilo vermeniz gerekir.
- Tuz tüketimi kısıtlanmalıdır.
- Alkol tüketiminden kaçınılmalıdır.
- Meyve ve sebze tüketimi artırılmalı, doymuş ve total yağ tüketimi azaltılmalıdır.
- İlaçlar düzenli alınmalıdır.
- Sigaradan kullanımına son verilmelidir.
- Düzenli fiziksel aktivite ve egzersiz yapılmalıdır. Egzersiz ve Yüksek Tansiyon Kan basıncı ilaçlar ile kontrol altına alındıktan sonra, egzersiz programına başlanabilir. Düzenli Egzersizin Faydası Nedir?
- Kullanılan ilacın dozunu azaltabilir veya ilaca gereksinimi ortadan kaldırabilir.
- Kalp hastalığı ve diğer kronik hastalıklara yakalanma riskini azaltır.
- Kişiyi enerjik kılar; stresi azaltır.
- Kilo vermeye yardımcı olur.
- Kasları ve kemikleri güçlendirir.
- Yaşam kalitesini artırır.
- Düzenli egzersiz kan basıncını azaltır.
- Önce ısınma egzersizleri (10-15 dakika) yapılmalıdır.
- Isınma ve soğuma sırasında esneklik egzersizleri yapılmalıdır.
- Egzersiz yapılırken kalp atım hızı izlenmelidir. (Kalp atım hızı sayılarak veya kalp atım hızını gösteren aletler kullanılarak izlenebilir)
- Yapmaktan zevk alınan aktiviteler, grup halinde uygulanmalıdır.
- Egzersizlerin sonunda aktivite düzeyi yavaş yavaş azaltılmalıdır (5-10 dakika soğuma).
- Egzersiz sırasında nefes tutulmamalıdır.
- Aerobik tipteki egzersizler, haftanın çoğu gününde, her seferinde en az 30 dakika olarak uygulanmalıdır.
- Eğer bir seferde bu kadar zaman ayrılamıyorsa, aktivite süresi gün içinde daha kısa sürelere bölünebilir.
- Egzersizi düşük-orta düzeyde ve tahmini en yüksek kalp hızınızın (220-yaşınız) [2] %60-80’inde [3] yapınız. Bu seviyenin düzenlenmesinde fizyoterapisten yardım alınmalıdır.
- Asansör kullanmak yerine merdivenlerden inip çıkınız.
- İşyerinize giderken araba ile gitmek yerine yürüyün veya otobüsten bir veya iki durak önce ininiz.
- İşyerine geldiğinizde arabanızı park yerinin en uzak bölgesine park ediniz.
- Sizinle birlikte egzersiz yapacak birini bulunuz. Bu sayede daha istekli egzersiz yapabilirsiniz.
- Egzersiz sırasında aşağıdaki uyarıcı belirtilerden birini hissettiğinizde, hemen egzersizi bırakınız ve doktorunuza başvurunuz: