MİLDİYO HASTALIĞI ZARARLARI HAKKINDA RAPOR HAZIRLANDI

Haber: Aydın BİLGİLİ

Babaeski Ziraat Odası Başkanı ve İl Genel Meclis Üyesi ve Komisyon Başkanı Şahin Arslan İl Genelinde Ayçiçeği ürünlerinde oluşan Mildiye(köse) hastalığının ekim alanlarında  oluşturduğu zaralar hakkında komisyon olarak bir rapor hazırladıklarını söyledi.

Arslan İl Genel Meclisince hazırlanan raporun Tarım Hayvancılık Komisyonuna gönderilmesine karar alındığını da söyleyerek hazırlanan rapor hakkında gazetemize bir dizi açıklamalarda bulundu.

Arslan “2017 ayçiçek ekim sezonu, büyük sıkıntılarla başlayarak, ekimle beraber başlayan yağış sıklıkları nedeniyle bölgemizde ayçiçek mildiyösü (köse) hastalıkları yoğun bir şekilde görülmektedir. Daha önceki yıllarda da bu hastalığın firmaların bazı çeşitlerinde görüldüğü tespit edilmiştir. Bu yıl hastalığın bazı tohum üreten firmaların (Mr) mildiyöye dayanıklı çeşitlerinde daha yoğun olarak gözlenmiştir”Diyerek yaptığı açıklamada şunlara yer verdi;.  İl Genel Meclisinin, 07.06.2017 tarihli 148 nolu kararıyla Tarım ve Hayvancılık Komisyonuna havale edilen ilimizdeki ayçiçek ekim alanlarında görülen mildiyö (köse) hastalığının kaç dekar alanda görüldüğünün tespiti, tohum çeşidi ve zarar gören tarlalarda ikinci ekimlerin ne kadar olduğunun tespit edilmesi yönünde yapılan çalışmalarda, komisyonumuzca ilimiz Ziraat odaları, Toprak, su ve Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlükleri ile mildiyö hastalığına maruz kalan çiftçilerle sahada yapılan incelemeler neticesinde Kırklareli, il genel meclisi Tarım Hayvancılık Komisyonu tarafından bir rapor hazırlandı.

2017 ayçiçek ekim sezonu, büyük sıkıntılarla başlayarak, ekimle beraber başlayan yağış sıklıkları nedeniyle bölgemizde ayçiçek mildiyösü (köse) hastalıkları yoğun bir şekilde görülmektedir. Daha önceki yıllarda da bu hastalığın firmaların bazı çeşitlerinde görüldüğü tespit edilmiştir. Bu yıl hastalığın bazı tohum üreten firmaların (Mr) mildiyöye dayanıklı çeşitlerinde daha yoğun olarak gözlenmiştir.

Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü araştırmalarına göre; En vahimi olan gelecek yıllardaki üretimi de etkileyecek bu hastalığın toprakta 5-10 yıl canlılığını sürdürebilmesidir, yağmur ve rüzgâr etkisiyle dağılarak çevredeki, genç bitkilere ulaşabilmektedir. Toprak nemi ve sıcaklığına bağlı olarak en çok 2-3 hafta duyarlıdır. Bu dönemdeki soğuk ve suyla doygun toprak koşulları hastalığı kaçınılmaz kılar.

Tohum ekiminden 15 gün sonrasına kadar yağışlı giden havalarda enfeksiyonun görülme ihtimali büyüktür. Bu dönemi atlatan bitkilerde daha çok lokal yaprak lezyonları görülür. Hastalık belirtileri etmenin bitkiyi yakaladığı döneme göre değişmektedir. Etmen tohumla taşındığından ayrıca bitki artıkları üzerinde kışlayabildiğinden henüz toprak yüzeyine çıkmış fidelerde çökerten belirtilerine neden olabilmektedir. Bitkilerde yaprakların damarları boyunca açık sarı bir renk değişimi (kloroz) dikkati çeker. Nemli havalarda bu belirti bitkilerin yapraklarının alt yüzeyinde etmenin beyaz renkli fungal örtüsünü görmek mümkündür. Etmen bitki içinde tablaya kadar çıkabilir. Ağır enfeksiyona uğramış bitkilerde ürün kaybı % 100’e yakındır.

İlimizde Ayçiçek ekimi yapan çiftçilerimizden gelen şikayetler üzerine ekim döneminde, Mart sonu ve Nisan ayı başı itibariyle, ekimi yapılan tarlalarda Gıda Tanrı ve Hayvancılık Müdürlüklerince ve Ziraat Odası Başkanlığı, Ziraat Mühendisleri ve 'Tarım Danışmanları olarak iki yapraklı dönemde tarladaki hastalık oranları yerinde tespit edilerek bu oranın % 50 üzerinde olması durumunda tarla sahipleri uyarılarak, tarla sahiplerinin yeniden ekim yaptıkları görülmüş, ancak yapılan ikinci ayçiçek ekim alanlarında da ve hatta üçüncü ekimlerde de toprakta hastalık etmeni olan sporların canlılığını 5-10 yıl sürdürebilmesi nedeniyle mildiyö hastalığının görüldüğü tespit edilmiştir. Son yıllarda bazı hibrit ayçiçek tohumu çeşitlerinde buğdayda kullanılan herbisitler uygulandığı için çiftçilerimiz hastalığı farketmeden ilaçlama yaptığında aynı tarlaya başka bir çeşidin ekiminin yapılamadığı için ayrı bir mağduriyet yaşadıklarıda görülmüştür

Çiftçilerimiz ve üreticilerimizden gelen yoğun hastalıkla ilgili şikâyetlerinden tohum firmalarının bazıları yeniden ekilecek tohumları karşıladığı bazılarının önemsemediği, bununla ilgili yasal bir yaptırımın olmadığı, zarar gören üreticilerin hasar tespit davası açması gerektiği, bu sürecinde uzun sürdüğü için çiftçilerimizin dikkate alınmadığı görülmektedir. Ancak sahada komisyon olarak yaptığımız çalışmalarda üreticilerin beyanına göre aynı tarla şartları aynı günde ekimler yapıldığı halde Pioneer firmasının 119 çeşidinin mildiyö hastalığının ayçiçek ekim alanlarında % 50-60 oranlarında görüldüğü yine aynı firmanın Pioneer 108 çeşidinde ve diğer firmaların ayçiçek çeşitlerinde yok denecek kadar az olduğu tespit edilmiş ftup komisyonumuzca üreticilerle yapılan görüşmelerde en çarpıcı tespitlerden biri çiftçilerimizin maruz kaldığı ayçiçek ekim alanlarında oluşan mildiyö hastalığıyla ilgili dertlerini anlatacak maduriyetlerini giderecek muhatap bulamadıklarını bu yüzdende konuyla ilgili yapılan mildiyö hasar tespit çalışmalarında tarlalarında olan zararı bildirmedikleri görülmüştür.

Sonuç olarak ilimizde Ayçiçek ekim alanlarının yaklaşık 750 bin dönüm olup, 200 bin ton Ayçiçek üreten Türkiye’de ayçiçek üretiminde söz sahibi olan ilimizde, ayçiçek ekimi yapılan alanlarda hastalıkla ilgili beyan vermeyen çiftçilerimizide göz önünde bulundurarak, yaklaşık 30 bin dönüm alanda ayçiçek mildiyö (köse) hastalığına maruz kaldığı,bununda ilimiz ayçiçek üreticisine büyük darbe vurduğu gelirinin, kazancının azalmasına sebep olduğu gibi ilimiz ekonomisine ve ayçiçek yağında ülke olarak ithalatçı konumunda olduğumuzdan ülke ekonomisine de zarar verdiği aşikardır.

Ayçiçek ekim alanlarında görülen mildiyö hastalığının bir daha oluşmaması için tohum üreten firmaların üretim aşamasında hastalığın tohumdan kaynaklanıp kaynaklanmadığı’nın araştırılması,ilimizde ayçiçek hasadına başlamasına kadar olan süreçte konuyla ilgili ar-ge çalışmalarının daha sıkı bir şekilde denetlenmesi hastalığın sebeplerinin nedenleri, tedbirleri, çözümleri, tohum firmalarının denetlenerek ve ayçiçek üreticisinin mağdur etmeyecek gerekli önlemler, yasal düzenlemeler, acilen Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ilgili birimleri tarafından çalışmaların başlatılmasının komisyonumuzca uygun olacağı kanaatine varılmıştır.

İş bu raporun birer örneğinin ilimiz milletvekillerine gönderilmesi, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ilgili birimlerine gönderilmesine komisyonumuzca karar verilmişti \

 

 

HABER MERKEZİ